واتراستاپ و انواع آن

واتراستاپ (Waterstop) نقش مهمی در یکپارچگی سازه های بتنی ایفا می کند. هنگامی که در اتصالات بتنی تعبیه شود، دیافراگمی محکم در برابر سیال ایجاد می کند. همچنین می توان از آن برای ضد آب کردن و آب بندی سازه های بتنی استفاده کرد. این وسیله عمدتاً برای عایق‌ سازی سازه‌ های بتنی مانند تونل‌ ها، تأسیسات تصفیه آب، سازه‌ های پارکینگ، مخازن آب، تأسیسات تصفیه فاضلاب و سازه‌ های دریایی کاربرد دارد. می توان گفت چسب واتراستاپ نوعی چسب بتن ضدآب است.

درزهایی که در محل برخورد مقاطع بتن وجود دارند می توانند فرصتی برای نشت آب ایجاد کنند. بنابراین از روش هایی برای مقابله با این درزها استفاده می شود. نقطه ضعف در هر سازه بتنی درزهایی است که مقاطع به هم متصل می شوند، بنابراین اینجاست که واتراستاپ مورد نیاز است. واتراستاپ معمولاً از نوعی ماده تشکیل می شود که بین بخش های بتن قرار می گیرد تا به طور مؤثر آنها را به هم ببندد.

انواع واتراستاپ

دو نوع کلی از این وسیله یعنی آب دوست (هیدروفیل) و آب گریز وجود دارند که آب را جذب یا دفع می کنند. نوع واتراستاپ مورد استفاده به عواملی مانند نوع ساختار و مجاز بودن هرگونه نشتی اولیه بستگی دارد. برخی از موادی که معمولاً برای ساخت این استفاده می‌ شوند شامل پلاستیک هایی مانند پلی‌ وینیل کلراید (PVC)، فلزاتی مانند مس یا فولاد و لاستیک‌های طبیعی یا مصنوعی مختلف است.

آب گریز

این واتراستاپ ها برای کاربردهایی که سازه بتنی باید فوراً آب بندی شود و هیچ نشتی اولیه مجاز نیست مناسب است. همچنین هم حرکات برشی و هم فشار هیدرواستاتیک را به خوبی تحمل کنند. هدف ثانویه آن ها نیز فراهم کردن توانایی محدودی برای دال های بتنی مختلف برای حرکت در ارتباط با یکدیگر است.

انواع مختلفی از واتراستاپ های آبگریز برای جلوگیری از ورود آب به سازه های بتنی طراحی شده اند از قبیل:

•  PVC
•  ترموپلاستیک ولکانیزه (TPV)
• متالیک یا فلزی

آب دوست یا هیدروفیل

واتراستاپ های هیدروفیل یا آب دوست معمولاً از لاستیک یا مواد شیمیایی مانند بنتونیت تصفیه شده ساخته می شوند. این نوع در درزهای بتنی وارد می شود، اما تا زمانی که رطوبت واقعی وجود نداشته باشد، هیچ قابلیت ضد آب شدنی را ارائه نمی دهد. واتراستاپ آبدوست آب را جذب می‌ کند و متورم می‌ شود تا زمانی که مفصلی که در آن قرار داده شده را پر کند و ببندد. این می‌ تواند مقداری نشتی را تا زمانی که واتراستاپ به اندازه نهایی خود برسد اجازه دهد. واتراستاپ های هیدروفیل می توانند مقاومت بسیار خوبی در برابر فشار هیدرواستاتیک ایجاد کنند، اگرچه معمولاً حرکت برشی را به خوبی تحمل نمی کنن

جهت مطالعه بیشتر به صفحه چسب ضد اسید مراجعه فرمایید.

انواع متداول واتراستاپ

واتراستاپ پی وی سی (PVC)

این نوع در دو طرف اتصالات ساختمانی نصب می شود، از این رو یک مانع فیزیکی سخت ایجاد می کند. بر اساس نوع اتصال ساختمانی، عرض، اندازه و ضخامت واتراستاپ متفاوت است. واتراستاپ پی وی سی به دلیل خاصیت متریالی که دارد در هر شرایط اقلیمی قابل نصب است و ماندگاری بالایی دارند.

نصب واتراپ PVC در فرآیند بتن ریزی انجام می شود که در صورت عدم اجرای دقیق آن باعث آسیب دیدگی اتصال PVC می شود.

 واتراستاپ های بنتونیتی

نوع بنتونیتی این وسیله، هیدروفیل یا آب دوست است. همانطور که می دانیم بنتونیت یک ترکیب رسی متورم است و در تماس با آب شانزده برابر منبسط شود.

از این خاصیت پرکننده برای آب بندی درزهای بتن استفاده می شود و در نتیجه شکاف ها و حفره های بتن را پر می کند.

یکی از چالش های نصب این سیستم این است که بنتونیت باید تا زمانی که در محل اتصال که باید آب بندی شود، خشک بماند. قرار گرفتن زودهنگام بنتونیت در برابر رطوبت منجر به آسیب درزها و ضعیف شدن بتن اطراف درز می شود.

در دراز مدت تعداد انبساط و انقباض واتراستاپ های بنتونیتی کاهش می یابد. از این رو تعویض آن ضروری است. بنتونیت برای مناطقی که رطوبت و شرایط آب و هوایی شدید چندان مناسب نیست، مناسب است.

واتراستاپ های فلزی

نوع فلزی بیشتر از برنز، فولاد، سرب یا مس ساخته می شود. این واتراستاپ ها مشابه نوع  PVC تعبیه می شوند.

واتراستاپ‌ های فلزی بسیار قوی هستند و می توانند در معرض شرایط دمایی شدید و جو همیکال قرار بگیرند. از این رو این در ساخت سدها و پروژه های ساختمانی سنگین کاربرد زیادی دارد.